Kış mevsimi kapıda, havalar serinliyor. Romatizma ağrılarının artma eğilimi gösterdiği zamanlar geldi çattı Söz konusu hayat kalitenizi son derece kötü etkileyen bir hastalık ve kullanılan ilaçlar yarardan çok zarar getiriyor. Hâlbuki bu hastalıkla bitkisel güçlerle, doğru beslenmeyle baş etmek mümkün.
Sabahları eklemleriniz o kadar sertleşiyor ki yataktan kalkmakta bile zorlanıyorsunuz. Çektiğiniz ağrılar yüzünden hayat kaliteniz düşüyor, işinizi gücünüzü yapmakta zorlanıyorsunuz. Mevsimsel değişiklikler, özellikle de soğuk, yağmurlu havalar çektiğiniz eziyeti daha da artırıyor. Konvansiyonel tıp, fazla aktif bir bağışıklık sisteminin eklemlere saldırması ve vücuttaki kronik enflamasyonla ortaya çıkan romatizmal hastalıklarda, çözüm olarak semptomları baskılamaya, ağrıları hafifletmeye odaklanıyor.
Nasıl mı? Tehlikeli yan etkileri olan ilaçlarla! Bu ilaçlar bir süreliğine ağrılarınızı hafifletse bile, zaman içinde giderek daha yüksek dozlara ihtiyaç duyuyorsunuz ve öyle bir an geliyor ki ilaçlar etki etmez oluyor.
İlaç Tedavisinin Tehlikeleri
Önce romatizma ağrılarında en çok kullanılan, en çok reçete edilen ağrı kesicilere bir bakalım. NSAID grubu ağrı kesicilerin etki mekanizması vücuttaki enflamasyonu baskılamak üzerine kurulu. Herkesin bir yeri ağrıdığında, baş ağrısı çektiğinde kullandığı, eczaneye girip reçetesiz olarak satın aldığı ağrı kesici ilaçların çoğu NSAID grubunda yer alıyor. Hemen her evin ecza dolabının başköşesinde NSAID grubu ağrı kesiciler bulunur. Bu ilaçları nadiren almakta bir sorun yok. Ama romatizma gibi kronik bir hastalığın yarattığı ağrılarda kurtarıcı olarak bu ağrı kesicilerden medet umuyorsanız tehlike sinyalleri çalıyor! Pek çok kişi bu ilaçlarla ilgili en büyük problemin mide yanması, mide ağrısı gibi yan etkiler olduğunu düşünür ama bu kesinlikle doğru değil. NSAID grubu ilaçları sık kullanıyorsanız kalp krizi, mide kanaması geçirme riskiniz artıyor, tip 2 diyabet hastalarında kalp yetmezliğine varan ağır bir tablo ortaya çıkabiliyor (1) (2) (3).
Gelelim romatizmal hastalıklarda kullanılan bağışıklık baskılayıcılara. Anlaşılacağı üzere bu ilaçların etki mekanizması bağışıklık sistemini baskılayarak vücudun eklemlere saldırmasını önlemek üzerine kurulu. Ama bu tehlikelerle birlikte gelen bir ‘tedavi’! Bağışıklık sistemini görevini yapmaktan alıkoyarsanız ciddi sağlık problemlerine zemin hazırlamış olursunuz. Bu ilaçların enfeksiyona yakalanma, zatürre gibi hastalıklar nedeniyle hastaneye kaldırılma riskini önemli oranda artırdığı biliniyor (4). Diğer ciddi yan etkilerden biri de karaciğer yetmezliği (5). Sözün özü; varlık nedeni sizi hastalıklardan korumak olan bir sistemi devre dışı bırakmanın bedeli ağır!
Romatizma Tedavisinde Bitkisel Güçler
Öncelikle romatizma hastalığının kronik bir sağlık sorunu olduğunu unutmayın. Romatizma ilaçları, ağrı kesiciler kısa süreliğine rahatlık verebilir ama uzun vadede son derece ciddi sağlık sorunlarıyla karşılaşma riskinizin yüksek olduğunu, bu ilaçların ölümcül yan etkileri olabileceğini artık biliyorsunuz. Şimdi vücuttaki enflamasyonu azaltan, romatizmal hastalıklarda fayda sağlayan, ağrı kontrolünde etkili bitkisel güçleri inceleyeceğiz.
- ŞEYTAN PENÇESİ: Romatizma hastalarına önerdiğim bitkisel estraktların başında şeytan pençesi (Harpagophytum procumbens) geliyor. Afrika’ya özgü bu bitkiyi İngilizce adıyla, Devil’s Claw olarak da biliyor olabilirsiniz. Şekli aynı bir pençeye benzeyen bitkinin şifalı gücü kökünde saklı. Doğanın en güçlü ağrı kesicilerinden biri olarak bilinen şeytan pençesi özelikle eklem ağrılarında, sırt ağrılarında, romatizmal hastalıklarda etkilidir (6) (7). Vücuttaki enflamasyonu, yani yangıyı kontrol altına almakta da son derece başarılı olan şeytan pençesini çay olarak da tüketebilirsiniz, ama tavsiyem bu bitkinin şifalı özelliklerinden optimum fayda sağlamak için takviye olarak almanız. Şeytan pençesi üzerine yapılan araştırmaların çoğu romatizmal hastalıklardaki etkisi üzerinedir. Özellikle fitoterapi biliminin ileri olduğu Almanya’da romatizmal ağrılarda en çok önerilen bitkisel ekstrelerin başında şeytan pençesi geliyor.
- ZERDEÇAL: Hindistan, Orta Doğu ve Asya mutfağında çok kullanılan bu kök bitki zencefille aynı aileden geliyor. Geleneksel tıpta ağrı kesici, iltihap önleyici etkisiyle bilinen zerdeçalın (Curcuma longa) şifa verici özelliğinin sırrı içindeki kurkumin maddesi. Baharata parlak sarı rengini veren kurkumin ve yararları üzerine yapılmış yüzlerce araştırma, bilimsel yayın mevcut. Hatta bilim dünyasında en çok araştırılan şifalı bitkilerden biri zerdeçaldır. Romatizmal hastalıklarda zerdeçal ekstresinin ağrıları hafifletme, hastalığı kontrol altına almada fayda sağladığını gösteren çalışmalar var (8) (9). Benim de romatizma tedavisinde önerdiğim takviyelerden biri zerdeçal ekstratıdır. Vücuttaki enflamasyonu azaltarak hastalığın semptomlarını kontrol altına almada, hatta tedavisinde etkili olan bu baharatı diyetinize eklemek iyi bir fikir. Ancak sadece zerdeçal baharatı tüketerek, bitkiye özgü kurkumin maddesinden yeterli miktarda almak kolay değil. Bu yüzden de optimum etki için zerdeçal takviyesinden faydalanın.
- ZENCEFİL: Uzak Doğu’nun en popüler baharatlarından biri olan zencefil (Zingiber officinale), zerdeçalın yakın akrabalarındandır. Sanskritçede ismi ‘kök boynuz’ anlamına gelen zencefilin geleneksel tıptaki kullanım alanlarından biri de romatizmal hastalıklardır. Romatizma hastaları zencefilin ağrı kesici özelliğinden faydalanabilir. Ancak bu kök bitkinin romatizmal hastalıklardaki faydası sadece ağrı kesici özelliğinden kaynaklanmıyor. Zencefilin diğer bir özelliği de güçlü antienflamatur etkiye sahip olmasıdır. Vücuttaki kronik enflamasyon romatizmal hastalıkların temel nedenidir. Zencefil antienflamatuar etkisiyle bu hastalıklara karşı koruyucu ve tedavi edici bir bitkisel güç olarak ön plana çıkıyor (10) (11).
Bunlar da Çok Önemli
Romatizmal hastalıklar fazla aktif bir bağışıklık sisteminin sonucudur. Bağışıklık sistemi eklemlere, kıkırdaklara saldırmaya başlar. Bu yüzden de romatizma hastaları doğal beslenmeye özen göstermeli. Romatizma hastalarının beslenme modelini ve hastalıkla savaşta etkili bir diyetin nasıl olması gerektiğini 5 maddede özetleyeceğiz.
- İşlenmiş yiyecekleri hayatınızdan çıkarın: İçi kimyasallarla, toksik maddelerle dolu işlenmiş yiyecekler bağışıklık sistemini aktive eder. Bu zararlıları hayatınızdan çıkarmadıkça bitkisel takviyelerden de fayda sağlayamazsınız. Hiçbir bitkisel güç kötü beslenmenin sisteme verdiği zararı telafi edemez.
- Ekmekten uzak durun: Gluten ve hazır maya içeren tüm gıdalar yasaklılar listesinde. Bu gıdalar bağışıklık sistemini aktive eder ve hastalığı derinleştirir.
- Bol bol kemik suyu tüketin: Yemeklerinizi kemik suyuyla, kemikli etle pişirin. Bol bol paça çorbası için. Bu değerli besinler bol miktarda kollajen içerdikleri için kıkırdak, eklem ve kemiklerdeki kollajen dokuyu destekler.
- Probiyotik zengini beslenin: Bağırsak florasındaki faydalı bakteriler vücuttaki enflamasyonla savaşır, bağışıklık sisteminin dengeli bir şekilde çalışmasını sağlar. Sağlıklı bir mikrobiyomun romatizmal hastalıklarda da fayda sağladığını gösteren yayınlar var (12). Fermente gıdalardan yana zengin bir beslenme modelini benimsemek ve diyetinizi enterik (bağırsaklarda çözünen) özellikli probiyotik takviyesi ile desteklemek iyi bir fikir.
- D vitamini rezervinizi dolu tutun: Romatizma hastalarında D vitamini takviyesinin hastalığı kontrol altın almaya yardımcı olduğunu, semptomları hafiflettiğini gösteren bilimsel çalışmalar var. 2025 yılında yayımlanan bir meta-analizin bulguları romatizma hastalarında D vitamini takviyesinin önemine dikkat çekiyor (13).
REFERANSLAR:
- “Risk of cardiovascular disease with high-dose versus low-dose use of non-steroidal anti-inflammatory drugs in ankylosing spondylitis” Ann Rheum Dis, 2024 Jul 15;83(8):1028-1033
- “Non-steroidal anti-inflammatory drugs and the gastrointestinal tract” F.W. David Tai, Clin Med (Lond), Mart 2021;21(2):131–134.
- “Heart Failure Following Anti-Inflammatory Medications in Patients With Type 2 Diabetes Mellitus” Anders Holt MD , Journal of the American College of Cardiology, Volume 81, Issue 15, Nisan 2023; 1459-1470.
- “Risk of severe infections after the introduction of biologic DMARDs in people with newly diagnosed rheumatoid arthritis: a population-based interrupted time-series analysis” Diane Lacaille, Rheumatology, Volume 62, Issue 12, Aralık 2023, Pages 3858–3865
- “Research on Liver Damage Caused by the Treatment of Rheumatoid Arthritis with Novel Biological Agents or Targeted Agents” X. Zhao, J Inflamm Res, Şubat 2023, 3;16:443–452
- “The Fight against Infection and Pain: Devil’s Claw (Harpagophytum procumbens) a Rich Source of Anti-Inflammatory Activity: 2011–2022” N. Gxaba, Molecules, Temmuz 2022;27(11):3637
- “Antiarthritic Effects of a Root Extract from Harpagophytum procumbens DC: Novel Insights into the Molecular Mechanisms and Possible Bioactive Phytochemicals”, A. Mariano, Nutrients, Ağustos 2020; 12(9):2545
- “Effect of curcumin on rheumatoid arthritis: a systematic review and meta-analysis” H. Kou, Front Immunol, 2023 May 31;14:1121655
- “Immunomodulatory effects of curcumin on macrophage polarization in rheumatoid arthritis” Front. Pharmacol, Volume:15, 2024
- “Zingiber Officinale Roscoe: The Antiarthritic Potential of a Popular Spice-Preclinical and Clinical Evidence” Joanna Szymczak, Nutrients, 2024 Mar 5;16(5): 741.
- “ Emerging Trends in the Pharmacological and Therapeutic Potential of Ginger: From Traditional Medicine to Nanotechnological Innovations ” J. Gupta, Curr Pharm Des. Mayıs 2025, doi: 10.2174/0113816128372023250324050304.
- “Rheumatoid arthritis and the intestinal microbiome; probiotics as a potential therapy” Y. Yang, Front. Immunol. Volume: 15, 2024
-
“Effects of vitamin D supplementation in patients with rheumatoid arthritis: A systematic review and meta-analysis” M. Ranjbar, Heliyon, Şubat 2025, 4; 11(3):e42463
