Çölyak

Genetik yapısına müdahale edilmiş, ‘değiştirilmiş’, “modern” buğdayın yaygınlaşmasıyla insanlığın başına bela yepyeni bir hastalık çıktı: Çölyak hastalığı.

Çölyak, buğdayın içinde bulunan gluten isimli proteine karşı insan vücudunun tahammülsüzlüğüdür. En sık görülen belirtileri, karında kramp benzeri ağrı, bağırsak problemleri (ishal ve kabızlık), beslenme ve emilim bozukluğu (malabsorbsiyon), çocuklarda gelişme geriliği, yağlı dışkılama, eklem ağrıları ve anemidir (kansızlık). Çölyak hastalığında ileri seviyede bir gluten hassasiyeti (gluten intoleransı – glutene karşı tahammülsüzlük) söz konusudur.

Tarih boyunca insanlarda benzer tablolar görülse de, bir hastalık olarak çölyak diye bir teşhis konulmamıştı. 1800’lü yılların sonlarına doğru çölyak benzeri, krampla, bağırsak problemleri ve beslenme yetersizliğiyle giden klinik tablolar tanımlanmaya başlandı. Çölyak hastalığı ile buğday arasındaki ilişki ise, ilk olarak 1953 yılında Hollandalı çocuk doktoru Dr. Willem-Karel Dicke tarafından gösterildi. Bu tarihten önce Çölyak Hastalığı tanımlanmamıştı.

Tanımlandığı ilk yıllarda, Çölyak nadir görülen bir hastalıktı. Binlerce kişiden birinde gelişen, doğuştan gelen bir hassasiyet olduğu düşünülürdü. Doğuştan gelen (genetik) bir yatkınlığınız yoksa ileriki yaşlarda çölyak olmayacağınız varsayılırdı.

Bugün gerçeklerin çok daha farklı olduğunu artık biliyoruz. Geldiğimiz noktada çölyak görülme sıklığı katlanarak arttı, neredeyse salgın bir hastalık halini aldı. Bugün Türkiye’de çölyak hastalığının görülme sıklığı %1,15. Çölyak görülme sıklığında korkunç bir artış var.